Twój pies okazuje radość - czy na pewno?

W jaki sposób rozpoznać, że Twój podopieczny jest w dobrym nastroju? Przecież to łatwe, prawda? Badania pokazują, że nasz instynktowny odbiór zachowań pupila może być nie do końca trafny.

Machanie ogonem

W takim razie, czy na pewno szczęśliwy pies okazuje radość poprzez machanie ogonem? Jak pokazują badania, machanie ogonem może przybierać wiele różnych form, w zależności od tego, czy pies jest zaciekawiony, wesoły, czy na przykład przestraszony obecnością innego dominującego osobnika. Jedyną pewną rzeczą, o której może nam powiedzieć machanie ogonem jest poziom pobudzenia związany z bodźcem, na który reaguje nasz podopieczny. W badaniu przedstawiono 5 różnych scenariuszy:

• Pies widział swojego właściciela - merdanie przyjęło postać machania ogonem o dużej częstotliwości rzeczywiście obrazującym radość zwierzęcia.
• Pies widział zupełnie obcą mu osobę - merdał ogonem z niższą częstotliwością mówiące o pobudzeniu z dozą niepewności.
• Pies widział obcego mu do tej pory kota - machanie ogonem przybrało bardzo niską częstotliwość i stało się bardzo miarowe, co świadczyło o zaciekawieniu innym zwierzęciem.
• Bez żadnego bodźca z zewnątrz - pies machał ogonem bez nierówno, z częstotliwością porównywalną do tej w sytuacji w której postawiono na przeciwko niego nieznaną osobę.
• Pies został postawiony przed innym dominującym psem - Częstotliwość ruchów ogonem była niższa od tej bez żadnej stymulacji, za to dużo bardziej uporządkowana i miarowa.

Rys. Tabele częstotliwości zawarte w badaniu

Jak można wywnioskować, pies merdający ogonem nie zawsze musi być radosny i rozluźniony. Ten rodzaj mowy ciała naszego pupila bardziej może natomiast świadczyć o tym, że coś się dzieje w jego otoczeniu, jest on czymś zaciekawiony, lub nawet przestraszony. Taki rodzaj komunikacji może nam mówić o bardziej o stopniu pobudzenia naszego pupila.

Czy pies okazuje radość przez swoją posturę?

Oczywiście, że tak! Postura psa jest jednym z najprostszych do odczytania przez człowieka sygnałów wysyłanych niewerbalnie przez czworonogi. Zgarbiony ku ziemi pies już podświadomie budzi w nas skojarzenia z sygnałami dotyczącymi strachu, bądź stresu, który może przeżywać nasz pupil. Taka postawa sprawia, że pies wydaje się mniejszy, oraz chcę się z danej sytuacji wycofać, wręcz mówi nam przez taką postawę - "nie stanowię zagrożenia".

Drugą stroną monety jest sytuacja, w której to pies przechyla się do przodu, chcąc się po prostu znaleźć bliżej interesującego go obiektu. Taka sytuacja może (i najczęściej tak jest) świadczy po prostu o zainteresowaniu pupila daną sytuacją. Oczywiście musimy też brać pod uwagę momenty, w których takiej postawie mogą towarzyszyć mniej sprzyjające okolicznościom agresywne sygnały ze strony psa, jak na przykład machanie wysoko uniesionym ogonem. Wszystko to stoi w sprzeczności z wcześniej uległą postawą i zdaje się komunikować - "jestem większy", co ma pomóc w ewentualnym okazaniu dominacji.

Czy pies okazuje radość przez psi ukłon?

Ciekawym tematem jest także postawa psa będąca nazywana psim ukłonem - ang. "play bow". Bazowo taki rodzaj mowy ciała sygnalizuje chęć zabawy, oraz brak agresywnych zamiarów psa. Ale czy takie zachowanie od razu oznacza, że pies okazuje radość i można je interpretować zero-jedynkowo? Oczywiście jak każdy sygnał ze strony naszego podopiecznego, nie zawsze jest on prosty do zinterpretowania; tzn. musi być on pozbawiony wszystkich mogących zostać odebrane za "agresywne" zachowań takich jak, chociażby warczenie. Dodatkowo czasami pies okazuje radość, chęć do zabawy i dobry humor przez "wskazywanie" przed siebie uniesioną łapą.

Jak zinterpretować psi uśmiech?

Oczywiście podświadomie wiemy, że "szczerzący kły" pies raczej nie jest zazwyczaj do nas najbardziej pozytywnie nastawiony. Ale w takim razie kiedy widoczne uzębienie będzie świadczyło o dobrych intencjach czworonoga? Oczywiście nawiązując do całości artykułu, warto jest spojrzeć na psią mowę ciała jako na całość, niestety często odruchowo interpretujemy sygnały wysyłane nam przez drugą stronę błędzie przywdziewając "ludzkie" spojrzenie na omawiany temat. Dopiero rozluźniona postawa ciała, otwarty pysk i łagodny uśmiech może świadczyć o tym, że pies czuje się w naszym towarzystwie swobodnie i jest przyjaźnie nastawiony.

A więc jak nauczyć się interpretacji tych wszystkich sygnałów?

Za wszystko będzie odpowiedzialna nasza świadomość, ale co ważniejsze praktyka. Mam nadzieję, że ten artykuł pomoże być wrażliwszym na codzienne sygnały wysyłane przez naszego psa, oraz ułatwi kontakt z czworonogami.

Źródła:

T. Rugaas, On Talking Terms With Dogs Calming Signals, Direct Book Service, 2005

PDSA, How to tell if your dog is happy

PETMD, Catherine Rowan-Collier, Is My Dog Happy?

Current Biology, A. Quaranta, M. Siniscalchi, G. Vallortigara, Asymmetric tail-wagging responses by dogs to different emotive stimuli

Companion Animal Psychology, Zazie Todd, The Function of Play Bows in Dog and Wolf Puppies

(c) Adam Filipczyk, Kraków 2023